T24 Haber Merkezi
İnsan Hakları Derneği (İHD), "15 Mayıs Kürt Dil Bayramı" dolayısıyla yaptığı açıklamada, Kürtçenin resmî statüye kavuşması ve anadilinde eğitimin anayasal güvence altına alınması çağrısında bulundu. Açıklamada, 1932 yılında Celadet Bedirxan öncülüğünde Latin alfabesiyle yayımlanan Kürtçe Hawar dergisinin ilk sayısının yayımlandığı 15 Mayıs’ın, 2006’dan bu yana "Kürt Dil Bayramı" olarak kutlandığı hatırlatıldı.
Türkiye'de Kürtçenin, Türkçeden sonra en çok konuşulan dil olduğuna işaret edilen açıklamada, “Kürt diline yönelik baskılar Cumhuriyet tarihi boyunca çeşitli biçimlerde devam etmiştir” denildi. TRT 6’nın 2009’da kurulması ve 2012’de başlatılan seçmeli Kürtçe derslerinin milyonlarca yurttaşın anadil talebini karşılamaktan uzak olduğu vurgulandı.
2025’te yapılan 15 bin öğretmen atamasında sadece 6 Kürtçe öğretmenine kadro verilmesi eleştirilerek, bunun “resmî düzeyde anadilinde eğitim talebine yönelik bir planlamanın olmadığını” gösterdiği ifade edildi. Kürtçe eğitim için yasal düzenlemelerin yapılması ve eğitim materyallerinin hazırlanması gerektiği belirtildi.
Açıklamada, dil haklarının çeşitli uluslararası belgelerle güvence altına alındığı vurgulandı. BM Çocuk Hakları Sözleşmesi, UNESCO’nun Eğitimde Ayrımcılığa Karşı Sözleşmesi ve AGİT’in ilgili tavsiyeleri anımsatılarak, uluslararası toplumun dil hakları konusundaki sorumluluğu hatırlatıldı.
İHD, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
"Irk, renk, cinsiyet, dil, din, etnik veya toplumsal köken vd. herhangi bir temelde ayrımcılığa uğramadan herkesin en temel insan hak ve özgürlüklerinden eşitçe yararlanabilmesi için mücadele etmeye ve bütün dillere özgürlük istemeye devam edeceğiz.
İnsan hakları savunucuları olarak, derneğimizin genel kurulunda kendi anadilinde, Kürtçe konuşma yaptığı için tutuklanıp yargılanan, daha sonra da katledilen üye ve yöneticimiz Vedat Aydın’ı Kürt Dil Bayramı’nda saygıyla anıyoruz.
Bizler insan hakları savunucuları olarak, herkesin kendi anadilini özgürce kullanma, kendi anadilinde eğitim görme hakkına sahip olması gerektiğini savunuyor ve bu konudaki engellemelerin karşısında durduğumuzu bir kez daha ifade ederek Kürt dil bayramını kutluyoruz."
